HỘI CHỨNG TÊ TAY- CÁCH ĐIỀU TRỊ TỐT NHẤT (Carpal Tunnel Syndrome- CTS)

Hội chứng ống cổ tay là gì?

Hội chứng ống cổ tay (HCOCT) là tên gọi của chứng tê bàn tay và các ngón tay, nguyên nhân đa số là không rõ, tuy nhiên gặp nhiều ở người lao động chân tay, hay người sử dụng cổ tay quá nhiều (ví dụ đánh máy vi tính, lái xe…). Bệnh này thường gặp ở những người phụ nữ, tỉ lệ gặp ở nữ gấp 5 lần nam giới, bệnh thường phát sinh ở tuổi trung niên.

Lúc đầu chỉ có hiện tượng tê các ngón trong lòng bàn vào ban đêm, sau đó có thể tê khi chạy xe máy, khi cầm nắm vật gì lâu. Vì triệu chứng tê có rồi tự hết nên nhiều người tưởng lầm không quan trọng, do đó một số người đến điều trị khi quá muộn

Nếu không điều trị hoặc điều trị muộn thì sẽ tê liên tục hoặc đau nhức, kèm teo cơ, cầm nắm sẽ yếu đi hẳn, ảnh hưởng rất nhiều đến khả năng lao động và chất lượng cuộc sống. Lúc này điều trị sẽ không còn hiệu quả hoặc hiệu quả thấp, phẫu thuật có thể làm bớt tê nhưng cơ đã teo và yếu hầu như không phục hồi.

Về bệnh học, hội chứng này là do tình trạng chèn ép dây thần kinh giữa khi thần kinh này đi qua ống cổ tay (hình). Đây là chèn ép kiểu cơ học, giống như chiếc nhẫn siết chặt ngón tay, cho nên khó có thể tự hết được.

Hình ảnh thần kinh giữa (màu vàng) bị chèn ép khi đi qua ống cổ tay, vùng màu xanh là vùng bị tê.

Chẩn đoán làm sao?

Mặc dù hội chứng này rất phổ biến nhưng dễ chẩn đoán nhầm hoặc bỏ sót, đặc biệt giai đoạn rất sớm hoặc trễ quá.

Chẩn đoán nhanh tại phòng khám bằng test Phallen, thường khá chính xác (hình). Khi thần kinh bị chèn ép, tay sẽ tê khi làm động tác này trong vài phút.

Chuẩn đoán dễ nhầm nhất là bệnh cột sống cổ, có chèn ép thần kinh, cũng gây tê tay nhưng thường tê mặt lưng bàn tay và kèm thêm đau cổ vai, đau vai gáy. Hai bệnh này lại có hai cách trị hoàn toàn khác nhau, nên khi chẩn đoán nhầm thì điều trị mãi không khỏi. Để phân biệt được hai chứng này, đơn giản nhất là làm test đè ép cột sống cổ (spurling test). Test này dương tính trong trường hợp chèn ép thần kinh do nguyên nhân từ cổ, bệnh nhân sẽ tê dọc theo cánh tay chạy xuống đến bàn tay. Hình

Một chứng nữa cũng tê tay, yếu tay là Hội chứng chèn ép thần kinh trụ. Chứng này gây tê một ngón rưỡi là ngón út và nữa ngón áp út, ngược lại HCOCT tê 3 ngón rưỡi còn lại.

Chẩn đoán cuối cùng hoặc các trường hợp khó thì phải đo điện cơ(EMG- đừng nhầm với ECG là điện tim), hiện nhiều nơi đã đo được cái này.

Phương pháp điều trị như thế nào?

Đối với mức độ nhẹ và trung bình, bệnh mới phát trong vài tuần, vài tháng, có thể uống các thuốc kháng viêm, mang nẹp cổ tay vào ban đêm, Vật lý trị liệu… có thể làm giảm triệu chứng, nếu kết hợp với nghỉ ngơi thay đổi công việc có thể hết hẳn.

Trường hợp bệnh mãn tính vài năm hoặc điều trị như trên trong vài tuần không khỏi, cần chích thuốc chống viêm tại chỗ vào ống cổ tay. Biện pháp này hiệu quả tức thì sau vài ngày, giảm triệu chứng nhanh, tuy nhiên dễ bị tê lại sau vài tháng do không giải quyết được căn nguyên của bệnh là do chèn ép thần kinh.

Đối với mức độ nặng như đã bị teo cơ, yếu bàn tay, hoặc tái phát sau khi đã chích tại chỗ thì phải phẩu thuật. Phẫu thuật nhằm mục đích giải ép, bằng cách cắt dây chằng ngang ống cổ tay để giải phóng thần kinh. Phẫu thuật cũng có thể trong gia đoạn sớm của hội chứng, kết quả có thể khỏi bệnh hoàn toàn.

Có nhiều phương pháp mổ, mổ hở, mổ nội soi…Kết quả đều tốt nếu mổ đúng kỹ thuật. Tuy là cuộc mổ nhỏ, có thể làm tiểu phẫu tại phòng khám, nhưng biến chứng, tai biến không ít và không nhỏ. Biến chứng có thể là cắt phạm thần kinh làm tê hơn và yếu cơ, không giải ép hết nên vẫn tê tiếp tục, chảy máu và sưng bầm, sẹo cổ tay đau… Hình: nẹp cổ tay

Chúng tôi phát triển một phương pháp mổ đặc biệt, giúp cuộc mổ trở nên dễ dàng, chính xác, hầu như không biến chứng và đặc biệt giảm chi phí đáng kể. Phương pháp này đã được chúng tôi áp dụng mổ gần 100 bệnh nhân trong chương trình khám- mổ từ thiện tại Bình Thuận, phối hợp với Báo Thanh Niên và kết quả mỹ mãn. (xem bài dưới)

Các bài tập phòng chống tê tay

Các bài tập trượt gân dưới đây làm tăng lượng máu nuôiđến gân và thần kinh vùng cổ tay vì vậy giúp giảm đau, giảm tê, mạnh cơ. Tập 3 lần mỗi ngày, mỗi lần 10- 20 phút.

Các bài tập này còn có tác dụng chống sưng nề, chống xơ dính sau mổ, giúp bệnh mau hồi phục, giảm biến chứng.

HỘI CHỨNG TÊ TAY Ở VẬN ĐỘNG VIÊN BƠI THUYỀN

NV Cảnh 26 tuổi, là VĐV chuyên nghiệp của một câu lạc bộ bơi thuyền tại TPHCM. Gần đây, Cảnh thường hay tê mặt lòng các ngón tay bên phải mỗi khi tập quá lâu, cùng với cảm giác nắm mái chèo không chặt, nghỉ ngơi chừng 1 ngày thì bớt.

Sau khi khám và đo điện cơ (EMG), Cảnh được xác định là bị chèn ép dây thần kinh giữa ở vùng cổ tay, hay còn gọi là hội chứng ống cổ tay. Cảnh đã được điều trị bằng cách giảm tập luyện 50%, mang nẹp vào buổi tối, dùng thuốc kháng viêm một tuần, sau đó chích corticoid vào ống cổ tay. Sau hai tuần bệnh khỏi hẳn và bệnh nhân đã trở lại tập như trước vào tuần thứ 5.

Hội chứng ống cổ tay thường gặp ở nữ, tuổi trung niên nhưng cũng có thể xảy ra ở người trẻ, lao động hoặc tập thể thao có động tác cầm nắm quá mức. Trong trường hợp này, phát hiện sớm và điều trị tích cực thì bệnh có thể khỏi hẳn. (Bài đã đăng trên Báo Thể Thao TP. Hồ Chí Minh)

Tin Tức

KHÁM BỆNH VÀ MỔ TỪ THIỆN HỘI CHỨNG ỐNG CỔ TAY Ở BÌNH THUẬN

Trong hai ngày 28 và 29.7, tại Bệnh viện thị xã La Gi, Báo Thanh Niên và Vietcaravan đã phối hợp với Sở Y tế tỉnh Bình Thuận, Hội Y học thể dục thể thao TP.HCM và Bệnh viện thị xã La Gi tổ chức chương trình Bàn tay nhân ái để khám bệnh miễn phí cho hơn 600 bệnh nhân nghèo của thị xã La Gi.
Trong đó, 400 bệnh nhân bị hội chứng ống cổ tay được phát thuốc miễn phí và tặng quà (trị giá 150.000 đồng/phần quà). Qua đợt khám bệnh này, các bác sĩ đã sàng lọc ra 85 bệnh nhân bị hội chứng ống cổ tay nặng nhất để được phẫu thuật miễn phí trong thời gian tới. Tổng giá trị quà tặng và thuốc men khoảng 200 triệu đồng do các thành viên Vietcaravan đóng góp và Hội Y học thể dục thể thao TP.HCM vận động được.

Theo Bác sĩ Trương Công Dũng – Tổng thư ký Hội Y học thể dục thể thao TP.HCM, hội chứng ống cổ tay là chứng tê bàn tay và các ngón tay do tình trạng chèn ép dây thần kinh giữa cổ tay, thường gặp ở những phụ nữ trung niên lao động chân tay. Nếu không được chữa trị thì tay sẽ ngày càng tê và đau hơn, ảnh hưởng nhiều đến khả năng lao động và chất lượng cuộc sống. Bác sĩ Lê Hồng Phong, Phó giám đốc Bệnh viện thị xã La Gi, cho biết, qua đợt khám bệnh này cho thấy tình trạng hội chứng ống cổ tay khá phổ biến. Tuy nhiên, nhiều người, kể cả các bác sĩ không chuyên khoa vẫn thường nhầm lẫn với những bệnh về thần kinh khác.

Vietcaravan là một diễn đàn quy tụ những người có niềm đam mê du lịch bằng xe ô tô tự lái. Đến nay, Vietcaravan có khoảng 14.000 thành viên trong nước và nước ngoài. Ngoài mục đích du lịch khám phá, các thành viên Vietcaravan cũng thường xuyên thực hiện các chương trình từ thiện xã hội.

Hải Nam – Hạnh Lộc

Bài viết được dẫn nguồn từ báo Thanh Niên Online ngày 31/07 theo đường link: http://thanhnien.vn/toa-soan-ban-doc/ban-tay-nhan-ai-den-binh-thuan-60128.html

Đăng Ký Kênh Youtube Để Theo Dõi Video Chia Sẽ BS. Dũng