
Gân gót hay còn gọi là gân Achilles, tên của một vị anh hùng trong thần thoại Hy lạp (vị anh hùng này toàn thân “mình đồng da sắt” trừ gân gót, là điểm yếu duy nhất trên cơ thể). Bệnh Viêm gân gót mãn tính cũng có thể coi là một “gót chân Achilles” của các vận động viên các môn có cường độ chạy – nhảy cao khiến gân gót dễ bị tổn thương do quá tải.
Giải phẫu học gân gót:
Cơ dép, cơ bụng chân, và cơ gan chân hợp lại thành một gâ chung gọi là gân gót, bám vào cực sau của xương gót. Gân gót là gân lớn nhất trong cơ thể, chịu sức nặng nhiều nhất nhưng lại có máu nuôi kém, do đó dễ bị tổn thương.
Viêm gân gót và thoái hóa gân gót:
Viêm gân gót là tình trạng đau phía sau trên gót chân, đặc biệt sau khi đi lại chạy nhảy quá mức.
Viêm gân gót thường xảy ra ở các vận động viên các môn như điền kinh, bóng đá, bóng chuyền, bóng rổ, tennis,… Viêm gân gót cũng rất thường gặp ở lứa tuổi trung niên do quá trình lão hóa.
Nguyên nhân: Gân gót bị kéo căng quá mức do vận động quá tải, cộng với những chấn thương lặp đi lặp lại mà không được xử trí đúng cách. Viêm gân gót không được điều trị sẽ dẫn đến thoái hóa gân, gây yếu gân và nguy cơ dễ bị đứt rách gân.
Hướng dẫn tập luyện để phòng ngừa và điều trị các viêm gân gót nhẹ:
- Luôn chườm đá sau khi tập
- Lót một miếng đệm dưới gót hoặc mang giày đế hơi cao giúp gân không bị kéo căng
- Nghỉ ngơi 2 tuần sau những hoạt động quá mức
- Bắt đầu tập kéo dãn gân gót
- Trở lại từ từ và tăng dần các hoạt động sau:
- Bơi lội
- Đạp xe
- Đi bộ
- Chạy bộ nhẹ
- Tập mạnh cơ
Bài tập 1: Tập kéo dãn gân gót
Bài tập 2: Tập mạnh gân gót – Đứng bằng mũi chân trên bục khoảng 10-15cm, sau đó hạ thấp xuống bằng chân đau.
Đối với trường hợp nặng, nên đến Bác sĩ chuyên khoa:
- Băng cố định cổ chân 2-6 tuần tùy mức độ đau
- Dùng thuốc giảm đau, kháng viêm
- Siêu âm trị liệu, sóng ngắn, điện trị liệu để giúp mau hồi phục
- Trường hợp không đáp ứng với các trị liệu trên, có thể chích corticoid vào bao gân. Lưu ý chích đúng thuốc, đúng chỉ định và liều lượng, không bao giờ chích vào mô gân, không nên chích quá 3 lần vào một gân. Sau khi chích phải nghỉ tập hoàn toàn 3 tuần. Chúng tôi đã phải phẫu thuật tạo hình lại gân gót cho nhiều trường hợp bị đứt gân gót tự nhiên sau chích corticoid vào gân.
- Đối với những trường hợp điều trị thất bại cần chụp hình cộng hưởng từ (MRI) cổ chân. Có thể thấy rõ những vùng thay đổi tín hiệu trong mô gân trên MRI. Cần phẫu thuật cắt lọc mô sẹo, kích thích máu nuôi để gân gót tái tạo trở lại. Sau mổ cần tập phục hồi từ 6-8 tuần để trở lại tập luyện thể thao.
Tham khảo thêm:
VIÊM CÂN GAN BÀN CHÂN (GAI XƯƠNG GÓT)