
Bệnh viêm khớp Gout hiện nay khá phổ biến, đây là một chứng viêm khớp do tăng axid uric trong máu. Tinh thể urate (tạo ra từ a xit uric) lắng đọng trong mặt khớp gây hư sụn khớp, trong bao hoạt dịch gây sưng tràn dich, lắng đọng dưới da quanh khớp tạo các cục Tophi.
Có hai nguyên nhân gây viêm khớp Gout, nguyên phát và thứ phát. Trước đây nguyên nhân tăng a xit uric đa phần là do yếu cơ địa, di truyền (Gout nguyên phát), nhưng ngày nay người ta thấy tỉ lệ gia tăng nhanh chóng của bệnh Gout thứ phát do chế độ ăn gây ra.
Các loại thức ăn gây tăng axid uric (chứa nhiều nhân purrin của nhân tế bào) phải kể đến là tim, gan, óc, bầu dục, nấm, măng tây, kế đến là các loại thịt, hải sản… Tuy nhiên, đáng nói nhất là bia rượu, thức uống này có thể gây ra một cơn gout cấp tính do chứa nhiều purin và giảm thải axít uric qua thận.
Doanh nhân NTT, 35 tuổi, bị sưng đau khớp gối nhiều tháng đi khám nhiều nơi không chuẩn đoán được bệnh gì, uống thuốc hoài không khỏi. Khi hỏi thăm kỹ vấn đề ăn uống thì anh có thói quen uống bia giải khát sau mỗi lần đánh golf. Xét nghiệm axid uric tăng, chụp MRI thấy rất nhiều hoạt mạc viêm đóng thành khối trong khớp gối. Bác sỹ quyết định phẫu thuật nội soi khớp gối để cắt các hoạt mạc và sinh thiết. Hình ảnh nội soi thấy rất nhiều tinh thể màu trắng bám vào mặt khớp, thử nghiệm khẳng định đó là tinh thể urate.
Anh PCD, 32 tuổi, bị sưng đau cổ chân sau mỗi lần đi ăn uống với đối tác công ty, cũng có các tổn thương tương tự trong khớp, mặc dù xét nghiệm máu thấy axit uric không tăng.
Cả hai trường hợp trên sau đó phải điều trị nhiều tháng mới vận động thể thao lại được.
Trong sách vở từ trước đến nay, viêm khớp gout điển hình là sưng đau khớp bàn ngón chân cái. Hiện nay viêm khớp gout đã gặp ở nhiều khớp khác nhau và khó phát hiện hơn, điều trị phức tạp hơn.
Vấn đề xác định bệnh gout cũng phải xem xét. Chẩn đoán chắc chắn bệnh gout khi thấy được các tinh thể urate trong màng khớp, sụn khớp, đầu xương…Có những trường hợp axit uric trong máu tăng cao hơn mức bình thường nhưng không gây bệnh (Hyperuricemia) và ngược lại.
Các trường hợp Hyperuricemia nói trên không cần dùng thuốc, chỉ trong trường hợp nếu độ thải axít uríc trong nước tiểu bị giảm thì mới cần điều trị để ngăn ngừa sạn thận. Trị số axit uric bình thường hiện nay các nơi đang sử dụng là < 420 µmol/lít ở nam và < 360 µmol/lít ở nữ (tức7mg % và 6mg %). Tuy nhiên đây là con số lấy theo tiêu chuẩn nước ngoài chứ chưa phải là chuẩn của người Việt nam với chủng tộc, nguồn thực phẩm, biến dưỡng, chuyển hóa… khác biệt.
Tóm lại, bệnh tật chung và viêm khớp Gout cũng chuyển biến theo sự phát triển của xã hội, đặc biệt có những biểu hiện bùng phát bệnh viêm khớp Gout liên quan đến bia rượu. Dù ở vai trò doanh nhân hay bất kỳ ai, tuân thủ chế độ dinh dưỡng hợp lý, không rượu bia quá độ, uống nhiều nước là cách phòng bệnh viêm khớp gout tốt nhất hiện nay.
BS Trương Công Dũng
Tai lieu tham khao: DISORDERS OF PURINE AND PYRIMIDINE METABOLISM – Robert L. Wortmann, Harrison’s Principles of Internal Medicine- 15 Edition on CD- ROM